Venezuela ile Guyana arasındaki çatışma haftalardır devam ediyor. Venezuela’da çoğunluk, Essequibo bölgesinin Venezuela eyaleti ilan edilmesi yönünde oy kullandı.
İngiltere ile Venezuela arasındaki gerilim de tırmanmaya devam ediyor.
İngiltere’nin Venezuela’nın komşu ülkesi Guyana açıklarına bir savaş gemisi göndermesinin ardından Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, 5.600’den fazla askerin katılacağı bir askeri tatbikat yapacağını duyurdu.
Maduro, “savunma” tatbikatının “Birleşik Krallık’ın ülkemizin barış ve egemenliğine yönelik provokasyon ve tehdidine” bir yanıt olduğunu söyledi.
Guyana Devlet Başkanı İrfaan Ali, ne Venezuela’nın ne de başka herhangi bir ülkenin Guyana toprakları veya sularında herhangi bir faaliyet korkusu olmadığını söyledi.
İngiliz savaş gemisinin bugün gelmesi planlanıyor
Gerilimin arka planında Venezuela ile Guyana arasında petrol zengini Essequibo bölgesi konusunda yaşanan sınır anlaşmazlığı var.
İngiltere Pazar günü bir savaş gemisi göndereceğini duyurdu. Britanya Savunma Bakanlığı, “HMS Trent” devriye botunun Aralık ayında “bölgesel müttefik ve İngiliz Milletler Topluluğu ortağı Guyana”yı ziyaret edeceğini söyledi.
AFP haber ajansı, Guyana Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından alıntı yaparak geminin bugün gelmesinin beklendiğini bildirdi. Açık denizde savunma tatbikatları için Güney Amerika ülkesinin topraklarında “bir haftadan az” kalması gerekiyor.
Şiddetten vazgeçilmesine ilişkin anlaşma
Venezuela Savunma Bakanı Vladimir Padrino López, İngiliz gemisinin konuşlandırılmasını “provokasyon” olarak nitelendirdi.
Ayrıca Maduro ile Guyana Devlet Başkanı Ali arasında Aralık ortasında varılan ve her iki tarafın da şiddetten kaçınma sözü verdiği bir anlaşmaya da değindi.
Ortak bildiride, Venezuela’nın Guyana’da hak iddia ettiği topraklarla ilgili herhangi bir ihtilafın, o zamanki kolonisi olan Britanya Guyanası hakkında 1966’da İngiltere ile yapılan anlaşma da dahil olmak üzere uluslararası hukuka uygun olarak çözülmesi gerektiği belirtildi.
Mevcut sınırlar, 1899 yılında ABD ve Büyük Britanya’nın başlattığı Paris’teki bir mahkemenin verdiği tahkim kararıyla belirlendi.
Venezuela, Birleşik Krallık ile 1966’da – o zamanki koloni olan Britanya Guyanası’nın bağımsız olmasından birkaç ay önce – yapılan bir anlaşmaya güveniyor.
Bu, anlaşmazlığın müzakere yoluyla çözülmesini sağladı. Uluslararası Adalet Divanı, Guyana’nın talebi üzerine davayı değerlendiriyor. Ancak Venezuela yargı yetkisini reddediyor.
2015’te keşfedilen petrol yatakları
Anlaşma öncesinde Guyana’nın Essequibo bölgesi üzerindeki gerilim büyük ölçüde artmıştı. Hükümet rakamlarına göre, Aralık ayının başında Venezuela’da bağlayıcı olmayan bir referandumda katılımcılar yüzde 96 oranında Essequibo’nun Venezuela’ya katılımı lehine oy kullandı.
Kısa bir süre sonra Maduro, bölgenin kanunen Venezuela eyaleti ilan edilmesi ve petrol üretim lisanslarının verilmesi çağrısında bulundu.
Eski İngiliz ve Hollanda kolonisi Guyana’nın 800.000 sakininin yaklaşık 125.000’i Essequibo’da yaşıyor.
Petrol şirketi ExxonMobil’in 2015 yılında bölgede bir petrol yatağı keşfetmesinin ardından Venezuela’nın bu isteği arttı. Ekim ayında bölgede önemli bir petrol keşfi daha yapıldı.
