Anne adaylarının coronavirüsle ilgili merak ettiği sorulara yanıt

SBÜ Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Perinatoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Oya Demirci, Coronavirüsün hamilelik ve sonrası dönemdeki etkilerine ilişkin merak edilenleri anlattı.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Perinatoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Oya Demirci, geçen yıl aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde görülmesinin ardından dünyaya yayılan yeni tip coronavirüsün (Kovid-19) hamilelik ve sonrası dönemdeki etkilerine ilişkin merak edilenleri AA muhabirine anlattı.

Kovid-19’un tüm dünyayı etkileyen bir sağlık problemi halini aldığını hatırlatan Demirci, enfeksiyonunun belirtileri arasında ateş, öksürük, yaygın kas ağrısı ve nefes darlığının bulunduğunu, ayrıca bulantı, ishal, tat ve koku alma duyularında kayba da neden olabildiğini söyledi.

Oya Demirci, korkulan tablo ise bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde enfeksiyonun hızla ilerleyerek zatürreye yol açabilmesi olduğuna işaret ederek, koronavirüs-hamilelik ilişkisine yönelik merak edilen sorulara şu cevapları verdi:

Hamilelik dönemi koronavirüs enfeksiyonu riskini artırır mı?

Hamilelik döneminde bağışıklık sisteminin zayıfladığı bilinmektedir. Bağışıklığın azalması hamile kadınları viral solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha yatkın hale getirmektedir.

Ayrıca hamilelik döneminde solunum sisteminde bazı değişiklikler olmaktadır. Bu değişiklikler solunum yolu enfeksiyonlarının hamilelik döneminde daha şiddetli geçirilmesini de beraberinde getirmektedir. Yeni tip koronavirüs ile ilgili şu ana kadar elimizdeki veriler hamilelerde topluma göre artmış bir duyarlılık olmadığını göstermekle birlikte koronavirüsün bu yeni tipiyle dünya ilk defa karşılaştığı için elimizdeki veriler oldukça sınırlıdır. Daha önceki SARS ve MERS gibi farklı tip koronavirüs salgınlarında hamilelerin bu salgınlardan daha fazla etkilendiği görülmüştür. H1N1 grip salgınında da hamile bireyler daha ciddi problemlerle karşı karşıya kalmıştır. Bu nedenle anne adaylarının Kovid-19 salgına karşı daha tedbirli olmaları gerekmektedir.

“Düzenli uyku ile vücut direnci artırılmalıdır”

Hamilelik döneminde koronavirüs enfeksiyonundan korunmak için nasıl tedbirler alınmalıdır?

Hamilelik döneminde alınacak tedbirler toplumun diğer bireyleri ile benzerdir. Özellikle el hijyeni önemli olup eller en az 20 saniye sabun ve suyla yıkanmalıdır. Ellerin yıkanamadığı durumlarda en az yüzde 60 alkol içeren el dezenfektanları da hamilelik döneminde kullanılabilir. Ayrıca ellerin göz, burun ve ağız bölgesinden olabildiğince uzak tutulması gerekmektedir. İkinci önemli konu ise sosyal mesafenin korunmasıdır. Hamile bireyler salgın döneminde olabildiğince evden çıkmamalı, eve ziyaretçi kabul etmemelidir. Evden çıkmanın zorunlu olduğu durumlarda ise koruyucu maske takmalı, kalabalık ortamlardan uzak durmalı ve diğer kişilerle aralarında en az 1 metre mesafe olmalıdır. Ayrıca dengeli beslenmeye dikkat edilmeli ve düzenli uyku ile vücut direnci artırılmalıdır.

Koronavirüs hamilelik döneminde bebeğe bulaşır mı?

Gebelikte geçirilen koronavirüs enfeksiyonunun anneden bebeğe bulaşma riski henüz tam olarak bilinmemektedir. Gebeliğin geç dönemlerinde geçirilen koronavirüs enfeksiyonun doğumdan önce veya doğum sırasında bebeğe geçtiğine dair kanıt henüz bulunmamaktadır. Ancak bu konuda henüz yeterli veri maalesef bulunmamaktadır. Ayrıca organ gelişimlerinin gerçekleştiği gebeliğin erken döneminde yakalanılan koronavirüs enfeksiyonunun gebeliği ve bebeği nasıl etkileyebileceği de henüz bilinmemektedir. Fakat erken gebelik döneminde geçirilen yüksek ateşli hastalıkların bebek üzerine olumsuz etkileri olabilmektedir. Dolayısıyla anne adayları bu enfeksiyona karşı sıkı tedbirler almalı ve olası bir bulaş riskinden azami ölçüde kaçınmalıdır.

“Acil olmadığı sürece rutin muayeneler ertelenmeli”

Koronavirüs enfeksiyonu bulaşından şüphelenildiğinde ne yapılmalıdır?

Hamilelik döneminde koronavirüs ile şüpheli bir temas olduğu durumda eğer yüksek ateş, öksürük, kas ağrısı veya solunum sıkıntısı gibi bir semptom yoksa 14 gün boyunca evden dışarı çıkılmamalıdır. Bu dönemde acil bir durum olmadığı sürece rutin kontrol muayeneleri ertelenmeli ve takip eden kadın doğum uzmanı veya aile hekimi ile iletişime geçilmelidir. Eğer yüksek ateş, öksürük, yaygın kas ağrısı veya solunum sıkıntısı var ise koruyucu maske takılarak hastaneye başvurulmalıdır. İlgili hekim muayenesi sonrası eğer koronavirüs pnömonisi bulguları var ise hekim düşük doz bilgisayarlı tomografi görüntüleme yöntemine başvurabilmektedir.

Doktorunuzun uygun gördüğü durumlarda karın bölgesi korunarak yapılan tek bir tomografi çekimi bebekte olumsuz sonuçlara yol açabilecek minimum dozun altındadır. Ayrıca koronavirüs enfeksiyon şüphesi var ise koronavirüs testi yapılmalıdır. Tüm bu muayeneler ve testler sonrasında enfeksiyonun ciddiyeti hakkında fikir sahibi olunmakta ve uygun takip ve tedavi buna göre planlanmaktadır.

Koronavirüs salgını döneminde gebelik takibi nasıl yapılmalıdır?

Koronavirüs salgını tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gün geçtikçe daha yaygın olarak görülmektedir. Sosyal mesafenin korunmadığı kalabalık ortamlarda koronavirüse yakalanma ihtimali artmaktadır. Hastane ortamı da virüsün bulaş riskinin en yüksek olduğu yerler arasındadır. Sağlık Bakanlığımızca hazırlanan gebe takip kılavuzunda bir gebenin gebelik boyunca minimum 4 defa doktor kontrolüne gitmesi önerilmektedir.

Salgın döneminde gebelik takibinde sorun olmayan risksiz gebelerde kadın doğum uzmanı tarafından gebe takip kılavuzları önerileri doğrultusunda poliklinik kontrollerinin zaman aralıkları planlanmalı ve doğum zamanı belirlenmelidir. Acil bir durum söz konusu olmadığı sürece koronavirüs enfeksiyonu doğum zamanlamasını veya doğum şeklini (normal vajinal doğum veya sezaryen doğum) etkilememektedir.

Emzirme

Koronavirüs enfeksiyonu saptanan hamile bir kadın doğum sonrası bebeğini anne sütü ile besleyebilir mi? Enfekte kadın bebeğini enfeksiyona karşı nasıl korumalıdır?

Bilindiği gibi anne sütü en iyi beslenme yöntemi olup bebekleri birçok hastalığa karşı korumaktadır. Şu andaki bilgiler koronavirüsün anne sütüne geçmediğini göstermektedir. Bebeğe bulaş riski konusunda temel kaygı şiddetli semptomları olan kişilerde bebeğe damlacık yani solunum yolu ile bulaşma riskidir. Şiddetli semptomları olan kişilerde anne ile bebeğin ayrı ayrı izolasyonuna ihtiyaç duyulabilir.

Hafif semptomları olan veya semptomu olmayan kadınlarda olası riskler gözden geçirildikten sonra aile ve hekim emzirme konusuna birlikte karar vermelidir. Solunum veya temas yolu ile bulaş konusunda gerekli tedbirleri aldıktan sonra anneler bebeğini emzirebilir. Anne koruyucu maske takmalı ve bebeğine dokunmadan önce mutlaka ellerini yıkamalıdır. Bebek ile anne aynı odada kalıyor ise mesafe en az 1 metre olmalı ve mümkün ise araya perde gibi bir bariyer koyulmalıdır.