Son 20 yıl içersinde bilgiye karşı takınılan baskıcı-yıkıcı tutumun temeli; kitlelerin aklına değil duygularına, beklentilerine ve inançlarına hitap etmektir.
Çünkü, kitleler kendi yaşanılan tüm sorunların iç ve dış mihraklardan kaynaklandığı yalanına inandırılması gerekir.
Bu tutum topluma benimsetilerek, yukarıdan aşağıya doğru hiyerarşik bir kurgu halinde kendine yer buldu ve her alanda kullanılan bir enstrüman halini aldı.
Haliyle, spor alanında da bilgiye dayalı yazılan yazıların, yapılan yorumların karşılığı kişinin kabul etme idraki kadar olur. Onu ilgilendiren şey, duyması gerekeni ona verilmesidir. Aksi taktirde bir düşman yaratılması kurgusu ortaya çıkar. Bilgi burada terörize ediliyor.
Direnmek gerek…
Olimpiyat şampiyonu, Dünya Şampiyonu olmanın temel dayanağı bilgi üzerinden yapılan çalışma metodolojisidir. Yetenek bunun üzerinden disipline edilerek rekabet sürecine girer. Ve başarı bu toplamın sonucunda ortaya çıkar.
Futbolun başarı kriteri de aynıdır. Doğaçlama yapılan çalışmalar ve bilgiyi reddeden müfredat istikrar ve sündürülebilir başarı da karşılıksız kalır.
***
Buradaki dayanak; ‘küresel’ alanda geçerli olanı kabul etmektir. Bunun getirisi ise, geçerli olanı ülke kültürel davranış kurgusu ile birleştirmektir. İşte bu süreç sonunda küresel bir figür olunur.
Bizim sorunumuz burada başlamakta.
Yerli antrenörlerin tamamının sıkıştığı nokta burasıdır: Bilgiye dayalı mesleki formasyon sorunu…
Yöresel normatif değerlere sığınarak, belirli davranış kuralları geliştirip, bunları uygulamak ve bunlar üzerinden savunma mekanizmaları oluşturmak onlar için vaz geçilmez stratejidir.
Antrenörün tanımına baktığımız zaman: ‘Sporcuların performanslarını ve potansiyellerini doruğa taşıyan, onların fiziksel, sosyal, duygusal ve zihinsel kapasitelerinin gerçekleşmesi için amaçlı davranışlarla geliştirilmesine yardımcı olan ve bunun için antrenmanın bilimsel amaçlarını yerine getiren, özel eğitim-öğretim almış kişidir’ deniyorsa, burada açığa çıkan bir bilgi yükü görünmektedir.
Ama belirleyici faktör; mesleki tüm bilginin kabulüyle, kültür bütünlüğünden ortaya çıkan antrenörün kişisel meslek prensipleridir. Her antrenör için farklıklar gösterir ve geçerli olup olmaması bu bütünlüğün ortaya koyacağı sürdürülebilir başarıya bağlıdır.
Şenol Güneş, Okan Buruk ve İsmail Kartal takımlarını eksik olarak ki-yönetim sorunu- kampa götürüp, çalıştırıp maç periyotlamasının içine soktular. Eksik oyuncular üzerinden ve hala transferlerin yapılması sorunu nedeniyle her üç antrenörün-her ne olursa olsun temel taktiksel prensipleri üzerinden ve farklılık içeren bir kamp çalışması sonuçlarının maçlara yansıması beklendi. Fakat, böyle bir taktiksel temel format maalesef görünmedi.
Çünkü, her üç antrenör de diğer yerli antrenörler gibi temel dayanak olarak sistem prensibi yerine oyuncu yetenekleri üzerinden sonuca gitmek istemektedirler. Yani işin kolayına kaçıp; sonuca oynamak istemekteler.
Teknik ve taktik ana menüdür ve daha bunlar görünmediği için fiziksel, psikolojik ve sosyal unsurlar gibi temel özelliklerin uygulama alanı bulabileceği sanmıyorum.
Mesleki bilginin tüm unsurlarını içeren teknik ve taktik faktörlerin hepsi, antrenörlük genel metodolojisinin bilgisi dışında kendi ‘entelektüel’ yapısı çerçevesinde oluşturduğu prensiplerine uygun eğitim yöntemini bulmasıdır.
***
Sahip olduğu kültürün içeriği ‘yöresel’ unsurlar egemenliği altında olmakla beraber, ‘küresel’ anlamda kültürel unsurlara ve kültürel donanımlara sahip olmak gerekir. Çünkü antrenör için dünyada geçerli olan tutum ve davranışlar devreye girmelidir ki; ‘bilgi’ ile kişiliğinin ortaya koyacağı prensipler de ‘küresel’ kültürün unsurları ile geçerlilik kazanabilsin. Futbol ‘küresel’ bir oyundur.
Okan Buruk’un Kayseri maçı sonrası yaptığı açıklama ile sanırım sorunu daha net ortaya koyabileceğim: “Kazanarak başlamak istiyorduk. Ama bundan sonraki haftalarda Galatasaray’ın kalitesini daha yüksek şekilde göreceğiz. Onu görmezsek zaten, oyuncular bizle birlikte olamayacak.”
Başarısızlığa karşı bir savunma oluştururken, aynı zamanda beraber çalıştığı oyuncuları hedef göstermektedir.
Antrenör bir liderdir.
“Guardiola, başkalarını değiştirerek onların en iyisini yapmalarını sağlama yeteneğine sahip liderdir.”
***
“İyi liderler yetenekleri keşfeder ve kültürel farklılıkları gözetmeksizin onları kendilerini adamalarını ve başarıya aç olmalarını sağlar. Tüm bu farklılıkları birbirine uydurmayı ve onlarla başa çıkabilmeyi bilirler. Onlar örnek teşkil eden ve dolayısıyla özverilerini sergileyen liderlerdir.”
***
Şenol Güneş’in Saiss ile, Okan Buruk’un Gomis, Zaniola ile ki sırada sanırım Nelsson var yaşadıkları diyaloglar ve sonuçları futbol adına bir yabancı kültürleri yönetme beceriksizliği ile bütüne zarar verecek krizi yönetememe durumunu yaşatmışlardır. Tüm bunlar dar kalıplara sıkışmış ‘yöresel’ savunma refleksidir.
Antrenörün ikna etme zorunluluğu vardır. İletişim becerilerinde süreklilik sağlamak zorundadır. Kesintiye uğramadan devam eden iletişim amaca yönelik davranış değişkenliklerini sağlamada en aktif anahtardır.
***
Şenol Güneş’in söyledikleri ile yaptıkları arasındaki çelişki… Okan Buruk’un kendisi dışında-başta hakem ve oyuncuları suçlu göstererek oluşturduğu savunma mekanizması… İsmail Kartal’ın sahip olduğu-olamadığı iradenin sınırları ve yaptırım gücü…
Ve iyi bir antrenör, anlık sorunları çözmede ve doğru hamleyi tereddüt etmeden yapma yeteneğine sahip olmalıdır. Hedeflere ulaşmadaki en önemli hamleler özellikle futbolda anlık ortaya çıkan sorunlara gösterilen müdahale ve çözüm iradesidir.
Bir takımın oyundaki başarısı topun oyunda kaldığı süre olan 54 dakikadan ibaret değildir. Yıllarca ortaya konması gereken bilgi odaklı emeğin yansıması kimliğin oluşmasını sağlar. Ama o kimliğin içeriği ve ne sıfatla verildiği tamamen elde edilen kültürün oluşturduğu saha kenarındaki motifin içerik açıklamasıdır.
Peki, hangi ‘kültür’ geçerlidir? Asıl tartışılması gereken konu budur. Kendi direnç ve ‘feodal’ saplantılarını kıramayarak oluşturduğu ‘yöresel’ motif mi? Yoksa ‘küresel’ bir oyunun gerekçelerinin farkına varılmasını sağlayan entelektüel bir içerik mi?
Müslüm Gülhan / NationalTurk
Müslüm Gülhan: Türkiye’de futbol politik oyunudur
Futbolun yalanı, Avrupa’nın gerçeği
YUNANİSTAN KİRA GARANTİLİ GOLDEN VİSA PROJESİ
